سورگوم ( sorghum bicolor)
مقدمه
سورگوم ( sorghum bicolor) از لحاظ تولید پس از گندم ، برنج ذرت و جو پنجمین غله در دنیا و سومین غله در ایالات متحده پس از ذرت و گندم می باشد . سورگوم گیاهی با تنوع ژنتیکی زیاد است ولی ویژگی اصلی آن ساز و کار آن برای تحمل گرما و خشکی می باشد . درنتیجه سورگوم دانه ای جهت مصرف غذایی انسان در نواحی نیمه خشک آفریقا و نواحی خشک مرکزی هندوستان به طور وسیعی کشت می گردد . در ایالات متحده سورگوم دانه ای جهت تغذیه چهارپایان درمناطقی که برای کشت ذرت بیش از حد گرم می باشد ، کشت می شود . با کاشت هیبریدهای پر تولید و خاک حاصلخیز و آبیاری مناسب حدود یک چهارم تولید جهانی سورگوم دانه ای در ایالات متحده می باشد که مساحتی برابر10% سطح زیر کشت دنیا را داراست .
اصطلاح ژنتیکی سورگوم با چندین طرح بهنژادی جامع دولتی در فلاتهای بزرگ مرکزی و جنوبی ایالات متحده اجرا می گردد . با وارد شدن سورگوم به ایالات متحده این گیاه به عنوان یک گیاه زراعی پابلند ، دیررس و نامناسب برای برداشت مکایزه ، معرفی گردید .
تغییرات ژنتیکی در ارقام سورگوم زمانی که کشاورزان تکزاسی بوته های موتانت برای پاکوتاهی و زودرسی را در مزارع سورگوم پیدا کردند ، آغاز گردید . اصلاح کنندگان سورگوم از این انواع موتانت پاکوتاه برای بهنژادی ارقام آزاد گرده افشان پاکوتاه و سرپا که به طور مکانیکی قابل برداشت بودند و عمچنین ایجاد ارقام زودرس که ناحیه تولید سورگوم را به داخل فلات های بالایی تکزاس و به طرف شمال به داخل نبراسکا و داکوتای جنوبی گسترش داد . با شناسایی نر عقیمی سیتوپلاسمی و نظام ژن بازگرداننده باروری در سورگوم ، تولید هیبرید جایگزین ارقامآزاد گرده افشان گردید . طرحهای بهنژادی وسیعی در حال حاضر در این ناحیه توسط شرکتهای تولید کننده بذر سورگوم هیبرید در دست اجرا می باشد . طرح بهنژادی سورگوم به طور جامع برای استفاده در کشورهای کمتر توسعه یافتهگرمسیری و نیمه گرمسیری توسط ICRISAT موسسه بین المللی تحقیقات گیاهان گرمسیری نیمه خشک واقع درپاتانچرو ، آندهرا پارادش هندوستان اجرا می گردد.
کلمات کلیدی:
سورگوم
اصلاح سورگوم
منشا ، گونه ها و نژاد سورگوم
فهرست مطالب
سورگوم ( sorghum bicolor)1
اصلاح سورگوم1
منشا ، گونه ها و نژادها2
*Sorghum bicolor (2n=2x=20 ) : سورگوم های یکساله ی وحشی و زراعی3
گروه های زراعی4
سورگوم های دانه ای5
سورگوم شیرین ، سورگوم علوفه ای و سورگوم جارویی6
سورگوم علفی وحشی7
روشهای خودگشنی و تلاقی8
جداسازی و استفاده از لاین های والدی جدید:18
هدفهای اصلاحی :19
زودرسی21
سازش به برداشت ماشینی22
مقاومت به تنش گرما و خشکی:23