پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی با عنوان
بررسی وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار ومسائل حقوقی ان (باتاکید بروضعیت زنان شهر تهران )
مقدمه:
زنان نیمی از جامعه انسانی را تشکیل میدهند.در صورت استفاده بهینه از این سرمایه ارزشمند انسانی شاهد رشد و تعالی جامعه در زمینه های مختلف خواهیم بود .هر گونه کم توجهی به زنان به خصوص زنان سرپرست خانوار سلامت نظام خانواده و جامعه را به خطر خواهد انداخت و زمینه های بروز آسیبهای اجتماعی ,فرهنگی ,اقتصادی و .....در سطح جامعه را به دنبال دارد.
در دنیای پیچیده امروز نیز انسان با مسایل و مشکلات عدیده ای روبروست مسایلی از قبیل فقر, بی خا نمانی,تورم ,تبعیض نژادی و قومی ,نابسامانی های اجتماعی و جنگ ,تغیرات سریع اجتماعی و فشارهای زندگی مدرن,تنهایی و محرومیتهای شخصی و فقدان منابع حمایتی ,بیماریهای ذرمان نا پذیر و بلایای طبیعی چون زلزله و سیل و.... انسان میباید برای زندگی و بقای خود با این مسأ له بستیزد و خود را در معرض مخاطرات بسیار قرار دهد. (ستوده,17:1386)
زنان سرپرست خانوار علاوه بر مسایل و مشکلات خاص زنان ,موانع و تنگناهای ایفای نقش سرپرستی خانواده را نیز تحمل میکنندو در زندگی روزمره با مسابل زیادی مواجه هستند به همین دلیل اکثر زنان سرپرست خانوار جزء اقشار آسیب پذیر جامعه هستند.زنان سرپرست خانوار شهر تهران نیز به دلیل و شرایط اقتصادی ,اجتماعی و....خاص استان در شرایطی به سر می برند که نیاز است مورد حمایت های همه جانبه سازمانها و نهادهای حمایتی قرار گیرندو مسا یل و مشکلات آنها از جنبه های مختلف مورد تجزیه و تحلیل علمی واقع شود سپس راهکارهای علمی در رابطه با مشکلات آنها پیشنهاد گردد.لذا در این مطالعه سعی شده است وضعیت رفاهی زنان سرپرست خانوار مورد بررسی و تجزیه و تحلیل علمی قرارگیرد.
کلمات کلیدی:
رفاه اجتماعی
وضعیت رفاهی
زنان سرپرست خانوار
مسائل حقوقی زنان سرپرست
تاریخچه سرپرستی زنان در ایران
بیان مسأله
رفاه اجتماعی عبارت است از مجموعه سازمان یافته ای از قوانین ,مقررات ,بر نامه ها و سیاستهایی که در قالب وموسسات رفاهی و نهادهای اجتماعی به منظور پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی و تامین سعادت انسان ارایه می شود تا زمینه رشد و تعالی او را فراهم آورد.(زاهدی اصل ,1379 :16)رفاه اجتماعی زنان مقوله ای است که در چهارچوب « رفاه خانواده » امر مهمی تلقی می گردد و حقیقتاَ زن و خانواده دو مقوله غیر قابل تفکیک از یکدیگرند . واقعیات موجود در جامعه نشان از آن دارد که علیرغم اعلامیه ها و بیانیه ها و تاسیس نهادها وسازمانهای مختلف در تحقق حقوق زنان و علیرغم هزینه های قابل توجه ، زنان از مسائل ومشکلات ناشی از فقر اقتصادی و فقر فرهنگی در رنج هستند .
در این میان زنانی که دارای مسئولیت های اقتصادی در خانواده هستند و این گروه از زنان كه با عنوان «زنان سرپرست خانوار» یا «خودسرپرست» در جامعه نامیده میشوند، با مسائل، مشكلات و موانع زیادی در زندگی مواجهاند. توجه و بررسی همه جانبه و دقیق مسائل و مشكلات زنان سرپرست خانوار و ارائه راهكارهای درست و اصولی بهمنظور حمایت از آنها، از جمله وظایف نهادها و سازمانهای خدمات اجتماعی در هر كشور است. اگر این مسائل و مشکلات را با شاخص های رفاه مقایسه کنیم . در آن صورت شکاف بیشتری بارز می گردد.
فهرست مطالب
مقدمه:2
فصل اول:کلیات
1-1-بیان مسأله3
2-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق7
3-1- سوالات تحقیق10
4-1- فرضیههای تحقیق11
5-1- اهداف تحقیق12
فصل دوم : مبانی نظری12
2-2- مفهوم شناسی زنان سرپرست خانوار:13
1-2-2- اصطلاحات و واژگان مهم:13
2-2-2- تعریف حقوق15
3-2- زنان سرپرست خانوار:16
توانمند سازی زنان سرپرست خانوار و بد سرپرست در امور فرهنگی ـ اجتماعی:21
1-4-2- انواع خانواده:23
2-4-2- کارکرد های خانواده:24
3-4-2- مهمترین کارکرد خانواده :26
5-2- نگاهی گذرا بر تاریخچه سرپرستی زنان در ایران28
6-2- اقدامات قانونی32
1-6-2- قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست مصوب (17/8/1362)36
2-6-2- قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست که در 24 آبان سال 71 به تصویب رسید.36
3-6-2 اقدامات اجرایی به منظور ایجاد حمایت های اجتماعی و اقتصادی از زنان بی سرپرست عبارتند از:38
ب ـ حق سرانه بیمه خدمات درمانی39
4-6-2- برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ـ جمهوری اسلامی ایران و حمایت از زنان و کودکان بی سرپرست.40
7-2- انواع مشکلات و مسائل زنان سرپرست خانوار44
1-7-2- مشکلات اقتصادی:45
2-7-2- مشکلات فرهنگی و آموزشی:48
3-7-2- مشکلات اجتماعی زنان بی سرپرست:49
4-7-2- مشکلات روحی ـ روانی52
5-7-2- مشکلات خانوادگی:55
8-2- دیدگاه ها و نظریه ها:58
1-8-2- دیدگاه روان شناسی:58
2-8-2- دیدگاه جامعه شناسی :60
3-8-2- نظریه زنانه شدن فقر60
4-8-2- نظریه ساختی ـ کارکردی63
5-8-2- نظریه طبقاتی و ناتوانی دولتها:69
6-8-2- نظریه کنش70
7-8-2- نظریه فقر زدایی71
8-8-2- نظریه رفاه72
9-8-2- نظریه تواناسازی:74
9-2- اهمیت مشارکت زنان سرپرست خانوار در توسعه:76
10-2- توانمند سازی زنان سرپرست خانوار:79
11-2- مفهوم شناسی کارآفرینی82
1-11-2- رهیافت کارآفرینی83
2-11-2- رهیافت حمایتی:85
12-2- موانع اشتغال وکار آفرینی زنان در ایران86
2-12-2- در بعد اجتماعی:87
3-12-2- در بعد فرهنگی:88
4-12-2- در بعد اقتصادی:88
5-12-2- وضعیت حقوقی و قوانین:89
13-2- پیشینه اجمالی و نتایج آنها92
14-2- چارچوب نظری مدل پژوهش:97